Μενού
13 Οκτωβρίου 1904. Αφηγείται η Ναταλία Μελά…

 ‘Αρχιζε να νυχτώνει. Σε λίγο βγήκε ο Στρατινάκης στην αυλή για να ιδή τον σκοτωμένο. Επροχώρησαν στον περίβολο του σπιτιού και ο Παύλος με τον Ντίνα και τον Πέτρο. Ο Στρατινάκης κοίταξε να πάρει το όπλο του Τούρκου. Ακούσθηκε τότε ένας πυροβολισμός μονάχα. Και γύρισε ο Παύλος πίσω, λέγοντας:

-Στη μέση με πήρε παιδιά!

 Μπήκε μέσα, κάθισε και φώναξε τον Πύρζα:

-Νίκο πού είσαι;

 Έβγαλε τον σταυρό απ’το λαιμό και είπε:

-Τον σταυρό να τον δώσεις στη γυναίκα μου και το τουφέκι, όπως σου είπα, του Μίκη. Και να τους πεις ότι έκαμα το καθήκον μου.

Έβγαλε το πορτοφόλι με τις φωτογραφίες των παιδιών του και ξεζώσθηκε. Τότε φάνηκαν αίματα κι έπεσαν λίρες καταγής γιατί είχε τρυπήσει το κεμέρι η σφαίρα.

Άρχισε να πονεί ο Παύλος και έλεγε:

-Σκοτώστε με παιδιά. Πώς θα μ’αφήσετε στους Τούρκους;

Όσο περνούσε η ώρα και πονούσε δυνατότερα, βογκούσε ‘’πονώ’’.

Ύστερα είπε με δυνατή φωνή:

-Νίκο, εσύ πώς θα με αφήσεις;

Ο Πύρζας εγονάτισε, τον εφίλησε στο στόμα και του είπε:

-Κοντά σου είμαι καπετάνιε. Δε σε αφήνομε.

Και τα χείλη του Παύλου ήταν ψυχρά.

-Πονώ, έλεγε ο Παύλος και ονόμαζε τα παιδιά του. Και πάλι έλεγε:

-Σκοτώστε με…

Δεν μπορούσε πια να κουνηθεί από τη θέση του και τα παιδιά του δεν τα ονόμαζε πια…

-Πονώ…είπε σιγά και ξεψύχησε.

Ήταν, 13 Οκτωβρίου του έτους 1904.

    Ναταλία Π. Μελά (Από τη βιογραφία Παύλος Μελάς)

Ο Μακεδονικός Αγώνας θα πάρει δραματικό χαρακτήρα το 1903-1904 όταν οι Βούλγαροι Κομιτατζήδες διεκδικούν τη Μακεδονία και στρέφονται κατά των Ελλήνων. Στην Αθήνα το αλυτρωτικό κίνημα βάζει νέους στόχους: Οι Βούλγαροι πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ο Παύλος Μελάς πρωτοστατεί. Η γυναίκα του, Ναταλία το γένος Δραγούμη, είναι Μακεδόνισσα. Γυναικαδελφός του ο Ίων Δραγούμης που μοιράζεται με τον Παύλο, την ίδια αγάπη για την πατρίδα.
​Στις πρώτες ελληνικές αντάρτικες ομάδες στη Μακεδονία, προστρέχουν γενναίοι εθελοντές από την Κρήτη, τη Μάνη, την Κύπρο και ολόκληρη την Ελλάδα. Ο Παύλος Μελάς είναι η ψυχή του αγώνα. Οι τρεις έξοδοί του στη Μακεδονία έχουν περάσει στη σφαίρα του θρύλου.

Ο θάνατός του συγκλόνισε την Ελλάδα και έγινε η  αφορμή να ενταθεί ο Μακεδονικός Αγώνας.

Ο Ίων Δραγούμης γράφει:

''Ο Μελάς… με τη σπίθα του άναψε τον καθένα...πολλοί που ήταν τυφλοί ως τότε είδαν''.

Ενώ ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, τονίζει:

"Ποτέ στην ιστορία του Ελληνισμού τόσοι λίγοι δεν προσέφεραν τόσο πολλά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα''.

Πίνακας Νίκου Εγγονόπουλου. Οι δύο Μακεδόνες. Μέγας Αλέξανδρος και Παύλος Μελάς.Αθήνα. Συλλογή Ν. Εγγονόπουλου.
Από το http://www.safem.gr//ΟΠΤΙΚΟΥΛΙΚΟ/ΕΡΓΑΕΛΛΗΝΩΝΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝΠΗΓΗ:   dionzachariou.net