Τα πιάτα με το φαγητό, μας ξυπνούν συναισθήματα κι επιθυμίες, ανασύρουν μνήμες γεύσης, αποτελούν σημαντικό συστατικό της κουλτούρας μας και καταγράφονται ως στιγμιότυπα σε μικρά, μεγάλα, τραπεζώματα. Μια πίτα ελεύθερη, χωρίς φύλλο, που έγινε από το πουθενά και σε ένα τραπέζωμα εκτός προγράμματος, είναι η τραχανόπιτα.Ταπεινή σε όψη, πληθωρική σε γεύση με βάση τον τραχανά και τις αρετές του, τιμήθηκε δεόντως από την παρέα των συνδαιτημόνων. Οι πιο νέοι, θυμήθηκαν τη γιαγιά τους που άφηνε τον ζυμωμένο τραχανά και κομμένο σε κομμάτια, να ξεραθεί απλωμένος  επάνω στα σεντόνια μέχρι που να μπορεί να τρίβεται στο κόσκινο. Το περίεργο αλλά και πολύ όμορφο είναι ότι κάποιοι νοστάλγησαν εκείνη τη μυρωδιά του ξινού, που απλωνόταν σε όλο το σπίτι και δεν έφευγε μέρες μετά, ακόμα κι αν τα παράθυρα έμεναν ορθάνοιχτα. Και ενώ τότε δημιουργούσε απορίες όπως..."Γιατί μυρίζει έτσι;'' Σήμερα έρχεται η επιστήμη να επιβεβαιώσει τη σοφία των παλαιών-που ήξεραν τη σωστή τροφή αφουγκραζόμενοι το ίδιο το σώμα-σημειώνοντας  πως οι διαιτητιτικές ίνες του τραχανά  που έχουν πρεβιοτικές ιδιότητες, λειτουργούν ως υπόστρωμα για ωφέλιμα βακτήρια του παχέος εντέρου και το θωρακίζουν. Παράλληλα η περιεκτικότητά του σε φωσφόρο προστατεύει από την οστεοπόρωση ενώ αποτελεί κατάλληλη θρεπτική τροφή για τα παιδιά εξαιτίας του ασβεστίου που περιέχει.

Θυμάμαι τη μητέρα μου που κάθε φορά που τον μαγείρευε μας έλεγε, έτσι όπως τον συγύρναγε και πού και πού τον φυσούσε για να μην της φουσκώσει:

"Αχ, κακόμοιρά μου και να ξέρατε τι φάρμακο είναι αυτό! Ο ξάδελφός μου που είχε έλκος και χειρουργήθηκε, πώς νομίζετε ότι αποθεράπευσε τις πληγές;  Με τραχανά βρε, θεραπεύτηκε ο άνθρωπος. Ένα πιατάκι τραχανά κάθε πρωί, ήτανε το φάρμακό του μετά την εγχείριση".

 Έτσι, η τραχανόπιτα μπορεί να μην είναι γιορτινή, αλλά τρώγεται στο πρωί και σου στρώνει το στομάχι, τρώγεται το μεσημέρι σαν ορεκτικό και το βράδυ καθώς βγαίνει από το φούρνο, στην πρώτη μπουκιά που γεύεσαι νιώθεις να σε κάνει μια αγκαλιά η αγάπη της παραδοσιακής οικογένειας.

Η συνταγή είναι απλή:

• 1 1/2 λίτρο ζωμό λαχανικών ή ζωμό κοτόπουλου ή σκέτο νεράκι
• 200 γρ. ξινό τραχανά
• 200 γρ. (περίπου 3/4 του φλυτζανιού) αλεύρι για όλες τις χρήσεις
• 200γρ. φέτα
• 150γρ. κεφαλογραβιέρα γλυκιά
• 4 αυγά
• 5 κ.σ. ελαιόλαδο
• Φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Βράζουμε τον τραχανά μέχρι να απορροφήσει τα υγρά του. Τον κατεβάζουμε από τη φωτιά και όταν κρυώσει τον ανακατεύουμε με τα χτυπημένα αβγά και τα υπόλοιπα υλικά έως ότου γίνει ένας ωραίος χυλός, μέτρια πηχτός. Τον ρίχνουμε σε λαδωμένο ταψί με διάμετρο 34, εάν τη θέλουμε λεπτή. Διαφορετικά επιλέγουμε ταψί με διάμετρο 30εκ. για να είναι τα κομμάτια πιο στρουμπουλά. Ψήνουμε στον αέρα, σε προθερμασμένο φούρνο και στους 170-180 βαθμούς, περίπου 45' -1 ώρα, ανάλογα με τον φούρνο και καλή μας επιτυχία!