«Να το κόψετε αυτό το δέντρο! Όταν γίνονται οι καρποί του, πέφτουν κάτω και βάφουν το ασπρισμένο τσιμέντο!''
Έτσι συμβούλεψε πριν χρόνια, ο καλοπροαίρετος κύριος Νίκος, που εργαζόταν στο σπίτι μας .
Στο άκουσμα της συμβουλής, η καρδιά σφίχτηκε και ο νους θυμήθηκε τον Γιάννη,του Παπαντωνίου, που έκοψε τον πεύκο και ποτέ δεν μπόρεσε να ησυχάσει από τα αμέτρητα «γιατί» που τον κυνηγούσαν. Κι ύστερα ο νους, πιο πίσω, στη Μυθολογία και ταξίδεψε και είδε «τον Ερυσίχθονα, τον πλούσιο και ωραίο μα ασεβή νέο, να κόβει τα δέντρα του ιερού άλσους που οι Πελασγοί στη Δήμητρα είχαν αφιερώσει. Εκεί ήθελε να φτιάξει το παλάτι του. Κι έκοψε και τη Λεύκα, της θεάς το ιερό δέντρο, μη λυγίζοντας στης ιέρειας τις ικεσίες. Και η θεά Δήμητρα τον τιμώρησε, στέλνοντάς του την Πείνα να τον φιλήσει την ώρα που κοιμόταν, για να πεινά από τότε ξανά και ξανά και ξανά ... και για πάντα! Κι έτσι... ό,τι γύρω του υπήρχε,το κατέφαγε ο Ερυσίχθονας! Ακόμα και την ίδια του τη γυναίκα κατέφαγε...και στο τέλος που τίποτε άλλο δεν είχε να φάει, αγριεμένος όπως ήταν και καταραμένος να παραμένει αιώνια αχόρταγος, τις σάρκες του άρχισε να κατατρώει».
«‘Ερυσις» σημαίνει «πληγή»και «Χθων» σημαίνει «γη». «Ερυσίχθων» σημαίνει «πληγή της γης».
Μοιάζει τώρα ο Ερυσίχθων, στην καρδιά του κόσμου να΄χει φωλιάσει, μεταμορφωμένος σε υπερηφάνεια, ατομισμό, καταναλωτισμό και παγκοσμιοποίηση.
Γέμισε πληγές η γη, γέμισε πληγές το κορμί και η ψυχή . Ύβρις και βλασφημία και παραλογισμός της εποχής, ενός αδυσώπητου «εγώ» που έγινε πια θηρίο, με τους νόμο
Η ματιά μένει να κοιτά το δέντρο που δεν κόπηκε ...κι έμεινε εκεί με τα χρόνια, φωλιά για αμέτρητα πουλιά. Την Ανοιξη ανθίζει και μας στολίζει κι ύστερα , εκεί κατά το καλοκαιράκι ,τα άνθη σε μούρα δένει και βάφει με αυτά το ασπρισμένο τσιμέντο.
«Αυτό το δέντρο , είναι ο Σαμπούκος», είπε μια μέρα ο γέροντας Δαμασκηνός.
«Έχει ιδιότητες θεραπευτικές γνωστές από τον Ιπποκράτη. Με τα φύλλα του έφτιαχναν τσάι για την υποχώρηση των φλεμάτων και καταπλάσματα για δερματικές φλεγμονές και εγκαύματα.
Με τους καρπούς, οι αρχαίοι χρωμάτιζαν υφάσματα και δέρματα ή αρωμάτιζαν το κρασί .
Τα άνθη του ξεραίνονταν και γίνονταν τσάι ευεργετικό στο βήχα και στο στομάχι!
Και επειδή εσωτερικά , το ξύλο του είναι αφρώδες, γι αυτό το λένε και αφροξυλιά, το κούφωναν και κατασκεύαζαν έγχορδο μουσικό όργανο που ήταν παρόμοιο με μικρή άρπα ή κιθάρα ενώ αποτελείτο από τέσσερις ή περισσότερες χορδές, και παιζόταν με πλήκτρο. Το συναντάμε στην Παλαιά Διαθήκη στην ορχήστρα του βασιλιά Ναβουχοδονόσορ ( ᾗ ἂν ὥρᾳ ἀκούσητε τῆς φωνῆς τῆς σάλπιγγος, σύριγγός τε καὶ κιθάρας, σαμβύκης τε καὶ ψαλτηρίου, συμφωνίας καὶ παντὸς γένους μουσικῶν, πίπτοντες προσκυνεῖτε τῇ εἰκόνι τῇ χρυσῇ, ᾗ ἔστησε Ναβουχοδονόσορ ὁ βασιλεύς· 6 καὶ ὃς ἂν μὴ πεσὼν προσκυνήσῃ, αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἐμβληθήσεται... Δανιήλ 3:5,7,10,15). Έτσι είπε ο γέροντας που οι γνώσεις του μπορούν και «εγκυκλοπαίδεια» να ονομαστούν. Και ακόμα είπε πως η αφροξυλιά είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, B, C, ασβέστιο, κάλιο, φώσφορο, αμινοξέα και πως οι ουσίες που βρίσκονται στα άνθη και στον καρπό της και έχουν αντιιική και αντιοξειδωτική δράση και συμβάλλουν στην ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού. Είναι βότανο σπουδαίο και ευεργετικό στο κρυολόγημα, στο βήχα, στο στομάχι.
Την κοιτώ την Αφροξυλιά ξανά και ξανά και ακούω τα πουλιά που έχουν φωλιάσει στα κλαδιά της. Κι ύστερα ακούω το αχολογητό του αέρα που περνά μέσα από αυτά και σμίγει με το βουητό του ποταμού σε ένα ρητό αρχαίο και ζωτικό : ''τῇ φύσει ζῆν, ὅπερ ἐστί κατ' ἀρετήν ζῆν''
Ανοιξιάτικη, ανθισμένη αφροξυλιά
Το καλοκαίρι, η αφροξυλιά γεμίζει από μικρούς, μωβ καρπούς.
Τέλος Αυγούστου και οι καρποί γεμίζουν τα καλάθια
Μωβ καρποί με αντιϊκή και αντιοξειδωτική δράση. Αληθινός θησαυρός.
ΛΙΚΕΡ ΣΑΜΠΟΥΚΟ, ΕΝΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΟΤΟ
ΥΛΙΚΑ
500 γραμ. καρπούς σαμπούκο
500 γραμ. ζάχαρη
300 γραμ. νερό
500 γραμ. τσίπουρο (33 βαθμών)
Βράζουμε τους καρπούς, τη ζάχαρη και το νερό για 15' σε μέτρια φωτιά μέχρι να γίνουν ένα ωραίο σιρόπι.
Αφού γίνει αυτό και το κατεβάσουμε από τη φωτιά, το αφήνουμε να κρυώσει.
Στη συνέχεια ανακατεύουμε το μίγμα με το τσίπουρο και το σφραγίζουμε σε γυάλινα βάζα. Το τοποθετούμε σε σκοτεινό και δροσερό μέρος για ένα μήνα ενώ κατά τη διάρκεια φροντίζουμε να το ανακινούμε. Όταν το ποτό ωριμάσει το σουρώνουμε και το μοιράζουμε σε καράφες του λικέρ. Αν θελουμε για πιο έντονη γεύση, ρίχνουμε μέσα και ελάχιστους καρπούς. Έτσι το ποτό θα αποκτήσει τη δυνατότητα μιας διαρκούς ωρίμανσης.
Υ.Γ. Αξίζει να σημειωθεί ότι χρησιμοποιήσαμε το μοναστηριακό τσίπουρο της Μονής Αιμυαλών και το λικέρ, κατέκτησε πολυποίκιλα γούστα.
ΣΙΡΟΠΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΗΧΑ
Επειδή το σαμπούκο έχει αποχρεμπτικές ιδιότητες μπορούμε να φτιάξουμε σιρόπι που καταπραΰνει τον βήχα.
Υλικά
200 γραμ. καρπούς
200 γραμ. νερό
200 γραμ. μέλι ή μαύρη ζάχαρη
Βράζουμε τα υλικά σε μέτρια φωτιά εως ότου γίνουν ένα σιρόπι αραιό. Όταν κρυώσει το σουρώνουμε και το μοιράζουμε σε μπουκάλια τα οποία σφραγίζουμε καλά.